- زندگی یک خودرو
روغن موتور مانند آب برای بدن انسان است همانطور که وقتی آب در بدن انسان نباشد انسان احساس خشکی میکند، موتور نیز در نبود روغن کاملا خشک و شکننده میشود و زندگی خودرو به خطر میافتد. حالا فرض کنید این موتور خشک و بیرمق می‌خواهد مدام در فعالیت باشد قطعا به شدت آسیب می‌بیند و این آسیب دامن تمام قطعات کاربردی خودرو را میگیرد. اما برای رفع این مشکل نیز نمیتوان موقع خرید روغن از هر روغن موتور ارزان استفاده کرد و باید به ویژگیهای اصلی یک روغن موتور خوب، زمان تعویض آن، محل تعویض آن و…. نیز توجه داشته باشیم.
- طول عمر موتور
ما در موتور هر خودرویی، قطعات فولادی با فواصل میلیمتری در فضای بسته بلوکه موتور را داریم که مدام با یکدیگر برخورد می‌کنند و دچار سایش می‌شوند و اگر روغن موتور میان آنها نرمی ایجاد نکند و اصطکاک را کاهش ندهد به سرعت فرسوده شده و از بین می‌روند. روغن موتور علاوه بر امر روانکاری کاربردهای دیگری همچون: شست و شوی داخل موتور و تمیز نگه‌داشتن قطعات، خنک کردن موتور، آب بندی بین سیلندر و پیستون و کارکرد بهینه قطعات موتور در دماهای مختلف را نیز دارا می‌باشد. بسپرشاپ بهترین مرجع برای تهیه روغن موتور استاندارد آمادگی دارد تا با مشاوره رایگان، مناسبترین روغن موتور را برای خودروی شما ارسال کند.
- کاهش اصطکاک
یکی از اصلیترین وظایف روغن موتور کاهش اصطکاک بین قطعات مختلف خودرو می‌باشد. و در صورت نبود قطعات دچار ساییدگی و فرسایش می‌شوند. این ویژگی تا حدی اهمیت دارد که می‌گویند برای خرید روغن موتور حتما از روغن موتوری که ضریب اصطکاک پایین تری دارد استفاده کنید. نبود روغن موتور مناسب به عنوان کاهشدهنده اصطکاک بین قطعههای خودرو امکان دارد باعث صدمات جبرانناپذیری را به خودرو وارد کرده و شما را متوجه هزینه‌های سنگینی کند. بنابراین در انتخاب روغن موتوری که ضریب اصطکاک پایینی دارد دقت کنید.
- خنک کردن موتور
این اشتباه در بین رانندگان و دارندگان خودرو رایج است که بسیاری گمان می‌کنند روغن موتور صرفا برای روانکاری موتور استفاده میشود اما روغن موتور یکی از اصلیترین سیستم‌های خنک کننده ثانویه موتور ماشین می‌باشد. روغن موتور بدلیل ضریب انتقال دمایی بالایی که دارد و همچنین قرارگیری در محل‌هایی از موتور که اصطکاک بالا در نتیجه تولید گرمای بالا دارند، حرارت جذب کرده و باعث خنک شدن موتور میشود. به طور مثال پیستون و سیلندرها که نقش بسیار مهمی در موتور دارند به دلیل تحرک بسیارشان گرمای زیادی تولید می‌کنند و روغن موتور با جذب این گرما باعث افزایش کارایی موتور میشود.
- جلوگیری از سایش و خوردگی و ارتعاشات
موتور خودروی شما از قطعات ریز و درشت مختلفی تشکیل شده است که جنس اغلب آنها از فلزات مختلف است. بر خلاف قطعات مختلف خودرو که اصکاک بین آنها زیاد است در قطعات داخلی موتور هر خودرو مشکلاتی از قبیل ارتعاشات که در اثر برخورد و سایش قطعات داخلی موتور ایجاد میشود را تنها میتوان با یک روغن موتور مناسب برطرف ساخت. روغن موتور با جلوگیری از برخوردها جلوی ارتعاشات و ضربات را میگیرد. همچنین روغن موتور خوب میتواند با کمک مواد داخلیاش، باعث جلوگیری از سایشهای قطعات و جلوگیری از خوردگی و زنگزدگی قطعههای فلزی موتور شود. در واقع روغن موتور از این نظر نقش یک پوشش و پوسته محافظتی قوی را برای در امان ماندن موتور خودروی شما ایفا میکند.
4 نکته مهم در اهمیت و زمان تعویض روغن موتور
- زمان تعویض : در بین سالهای ۲۰۰۸ تا 2010 آزمایشگاه بلک استون طی آزمایش‌هایی به این نتیجه رسید که روغن اگر ۱۰ سال به شکل دست نخورده باقی بماند بازهم قابل مصرف است. البته شاخص‌هایی مثل میزان قلیایی روغن که در حالت عادی باید ۱۰ باشد تا عدد ۵ نیز کاهش یابد اما روغن به طور کامل خواص خود را از دست نمی‌دهد. اما این به این معنا نیست که میتوان ۱۰ سال برای تعویض روغن صبر کرد. اما این موضوع یک اما دارد و این شرایط برای زمانی است که با خودرو کار نکرده باشیم و روغن کار نکرده باقی مانده باشد
- پیمایش خودرو : هر ۴۸۰۰ کیلومتر که با خودرو طی میکنیم، عددی است که برای تعویض روغن مطرح میشود اما این عدد حداقل را نشان می‌دهد یعنی قبل از پیمایش این مقدار، شما قطعا نیاز به تعویض و خرید روغن موتور ندارید. به طور خاص خودروهای مختلف برای تعویض روغن و به طور کل سرویس کامل، زمان‌بندی‌های متفاوتی دارند و برای رسیدن به عدد طلایی تعویض روغن باید سری به دفترچه راهنمای اتومبیل خود بزنید. امروزه بعضی از خودروها پس از طی ۱۲ تا ۱۶ هزار کیلومتر و یا گذشت ۶ تا ۱۲ ماه نیاز به تعویض روغن پیدا می‌کنند. اما به طور کل لازم است شما سالی دوبار روغن موتور را عوض کنید. حتی اگر تغییری در شکل ظاهری روغن ایجاد نشده باشد میزان رطوبتی که روغن جذب کرده است میتواند به موتور آسیب برساند. اگر خودرو در این ۶ ماه حرکت نکرده باشد یعنی موتور گرمایی نداشته است تا رطوبت را تبخیر کند و میزان این رطوبت بیشتر از حالت عادی نیز خواهد بود.
- شکل ظاهری: با بیرون کشیدن میله مندرج تعبیه شده می‌توانید شکل ظاهری روغن را ببینید. اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کنید میزان روغن است که اگر کم شده باشد باید مقدار آن را به حد استاندارد برساند. مسئله بعدی چسبندگی روغن است که می‌توانید با لمس روغن متوجه شوید. اگر روغن چسبندگی زیاد پیدا کرده باشد یعنی میزان گرانروی آن پایین آمده است و احتمال دارد به دلیل حرکت سخت روغن باعث عدم کاهش اصطکاک و آسیب به خودرو بشود. مسئله رنگ روغن است که نباید روشن تر و تیره تر از حد معمول باشد اما حائز اهمیتترین موضوع در چک کردن ظاهری روغن این است که توجه کنید که در روغن براده‌های آهن وجود نداشته باشد. وجود براده‌های آهن به این معناست که اصطکاک قطعات بالاست و قطعات درحال ساییدگی هستند که این امر نشان دهنده پایین آمدن گرانروی روغن است.
- اهمیت تعویض
یکی از وظایفی که بر عهده روغن موتور می‌باشد پاک کردن موتور و جمع‌آوری رسوبات است. اگر روغن موتور خودروها به موقع تعویض نشوند به شدت کثیف میشود و رسوبات موجود غلظت روغن را بالا می‌برد حال این را فرض کنید که یک روغن غلیظ با سطح بالایی از رسوبات می‌خواهد با قطعات فلزی موتور برخورد کند طبعا این رسوبات خود نقش سمباده را ایجاد می‌کنند و باعث آسیب بیشتر و بالا رفتن میزان اصطکاک بین قطعات میشود. بسپرشاپ خیال شما را از بابت تهیه بهترین روغن موتور راحت میکند. از طرفی روغن موتوری که شما برای خودرو استفاده می‌کنید دارای مواد افزودنی مانند زنگ آهن و نرم کننده است که با مرور زمان از بین می‌روند و طبعا روغن خاصیت نرم کنندگی خود را از دست می‌دهد و قطعات نیز به دلیل جذب رطوبت روغن دچار زنگ زدگی و شکنندگی می‌شوند.
ویژگیهای طلایی روغن موتور خوب و محل تعویض آن
روغن خوب: موتور از لحظه استارت زدن خودرو تا خاموش کردن آن با قطعات خودرو درگیر است پس لازم است قبل خرید روغن موتور ویژگیهای آن را چک کنید. به طور کل روغن موتور خوب باید گرانروی بالا، ضریب اصطکاک پایین و نرم کنندگی مطلوبی دارا باشد. همچنین روغن موتور باید علاوه بر سازگاری با ترکیبات پلیمری دارای خواص بازدارندگی در مقابل اکسیداسیون، زنگ زدگی، خوردگی و سایش نیز باشد. گرانروی روغن با لیبلی بر روی آن مشخص میشود. اگر به لیبل موجود بر روی روغن موتور نگاهی بیاندازید اعدادی چون w_5020 یا40_w20 را مشاهده می‌کنید که میزان گرانروی روغن را نشان می‌دهند در این عدد ذکر شده ۲۰ میزان گرانروی در سرما و مثلا عدد ۵۰ یا ۴۰ گرانروی آن در گرما را نشان می‌دهد که با توجه با استاندارد SAE این روغن چهارفصل بوده و در سرما و گرما به خوبی عمل میکند.
دلیل انتخاب: خرید روغن ارزان همیشه به معنای سود بخش بودن خرید شما نیست. البته که این امر دلیلی برای ضعیف بودن روغن نیز نمی‌باشد اما اگر فقط به قیمت نگاه کنید و ویژگیهای روغن خوب برایتان اهمیتی نداشته باشد امکان دارد آسیب‌های جدی به خودروی خود وارد کنید. مثلا اگر روغن شما خاصیت گرانروی پایینی داشته یا به خوبی بین قطعات حرکت نمی‌کند و جلوی اصطکاک آن را نمی‌گیرد، یا اگر دارای افزونه‌های مناسب مثل ضد زنگ نباشد باعث میشود قطعات در مقابل زنگ زدگی مقاومتی نداشته باشند و در مناطق مرطوب به راحتی اکسید شوند. همچنین اگر از ضریب اصطکاک پایینی برخوردار نباشد امکان دارد خود باعث بالا رفتن میزان اصطکاک بین قطعات بشود.
محل تعویض: قطعا برای انجام هرکاری ما باید به متخصص آن رجوع کنیم تعویض روغن هم امری تخصصی است و بهتر است که متخصص این کار را انجام دهد. دلیل اول این است که یک فرد متخصص با توجه به المان‌های موجود قطعا بهتر از یک فرد بدون تخصص متوجه میشود که زمان تعویض روغن رسیده است یا خیر و بدینترتیب متحمل هزینه اضافه نمی‌شویم. دلیل دوم اگر ما روغن را در محلی که باید تعویض کنیم قطعا بهترین نوع روغن موتور را به ما پیشنهاد می‌دهند و از ریختن روغن‌های متفرقه اجتناب می‌کنند.
خاتمه
برای جلوگیری از آسیب خودرو هر ماه گیج روغن را چک کنید تا از وضعیت روغن خود مطلع باشید و هر شش ماه یک بار هم روغن خودرو را تعویض کنید. شاید هنگام تعویض روغن و مواجهه با هزینه آن از این عمل صرف نظر کنید اما خرابی‌های پیش رویتان قطعا هزینه‌های بیشتری را برایتان به همراه خواهد داشت.